سابقه تاریخی
بستان آباد در محل شهر باستانی و گمشده تاریخی «اوجان» بنا شده‌است. اوجان پایتخت ییلاقی در دوره ایلخانان مغول بوده که بعداً در اثر حوادث روزگار، به کلی منهدم شده‌است. این منطقه به جهت آنکه در مسیر ارتباطی جاده ابریشم قرارداشته و از آب و هوای مناسب دامنه سهند برخوردار بوده همواره دارای جمعیت بوده و در متون تاریخی بازمانده از گذشته به اسامی “اوجن” و یا “اوجان” ذکر این منطقه به تکرار آمده است . از این که مرکز این منطقه یا آبادی بزرگ آن ازچه تاریخی بستان آباد خوانده شده است، اطلاع موثقی در دست نیست. ولی پرواضح است که این نامگذاری و وجه تسمیه آن به همین سبزی و خرمی و چمنزارهای این منطقه مربوط می شود .
موقعیت جغرافیایی
شهرستان بستان‌آباد با وسعت ۲۷۹۵ کیلومتر مربع (۶٫۱ درصد مساحت استان) در ۴۵ کیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۷۹ تا ۱۷۴۰ متر می باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان هریس، از سمت شرق با شهرستان‌های سراب و میانه، از سمت غرب با شهرستان‌های تبریز و مراغه و از سمت جنوب با شهرستان هشترود هم‌مرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان بستان‌آباد دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های شبلی، قوریگل، مهرانرود مرکزی، مهرانرود جنوبی و اوجان غربی) و تیکمه‌داش (شامل دهستان‌های اوجان شرقی، سهندآباد، عباس شرقی و عباس غربی)، دو نقطه شهری به نام‌های بستان‌آباد و تیکمه‌داش و ۱۸۸ آبادی می‌باشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان بستان‌آباد در حدود ۹۴۹۸۵ نفر (۲٫۵ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۱۷۹۵۴ نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان ۲۰۵۹۹ نفر و جمعیت روستایی آن ۷۴۳۸۶ نفر و تعداد خانوار آن ۲۵۵۶۴ خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
بستان‌آباد منطقه‌ای است کوهستانی که سراسر قسمت جنوبیش را کوههای پربرف و مرتفع پوشانده‌است. شمال آن در امتداد کوههای بزغوش و غرب این شهرستان در امتداد کوههای مورو داغ به ارتفاع ۲۹۶۰ متر در دنباله کوههای مورو داغ و بزغوش بنام تک آلتی و گردنه معروف شبلی قرار گرفته‌است. مرتفع‌ترین نقطه شهرستان کوه سهند به ارتفاع ۳۷۷۲ متر می‌باشد. آب و هوای بستان آباد به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوهستان سهند در زمستان سرد و پربرف و دوره یخبندانش طولانی و در تابستان معتدل و مطبوع است. هوای این شهرستان شش ماه از سال خشک و شش ماه دیگر مرطوب می‌باشد.
وضعیت اقتصادی
اقتصاد منطقه بستان آباد وابسته به کشاورزی و دامداری، و نشات گرفته از وجود آب و زمین مرغوب است. در بخش کشاورزی محصولاتی چون غلات و سیب زمینی از تولید بالا و مرغوبیت مناسب برخوردار است و در بخش دامداری و در قسمت لبنیات و خصوصاً پنیر از شهرت بسزائی برخوردار می‌باشد. شغل اصلی مردم کشاورزی، دامداری، قالیبافی و مشاغل آزاد می‌باشد در اکثر روستاهای تابع بستان آباد قالیبافی روستائی با نقشه روستاباف، بسیار رونق و رواج دارد و از منابع بزرگ درآمد مردم است.
وجود معادن مختلف در کوههای مجاور، و کارخانه‌های مجهزی تاسیس شده در کنار جاده تبریز- بستان آباد، رونق بسزائی به اقتصاد و منابع شهرستان بخشیده‌است. واحدها و کارخانه‌های مختلف از جمله صابون سازی، قندریزی، حلاجی، کشبافی، تولید مواد غذائی در مرکز شهرستان مشغول به کار می‌باشند. در سالهای اخیر کامیون‌داری و خدمات حمل و نقل در ردیف عمده‌ترین مشاغل بستان آباد درآمده است.
از آنجا که بستان آباد به مرکز استان یعنی تبریز نزدیک است لذا کارخانجات متعددی در بستان آباد و مسیر بستان آباد- تبریز قرار گرفته‌است در عین حال در خود شهرستان واحدهای صنعتی فعال مشغول بکارند که کم و بیش در رشد اقتصادی و اشتغال زائی منطقه مؤثرند. این شهرستان دارای آبگرمهای متعدد در منطقه صنعت توریسم نیز می‌تواند در این منطقه بطور اصولی شکل گیرد.
نقاط تاریخی و دیدنی
چشمه‌های معدنی بستان آباد که در ده اسک‌کندی در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی تبریز واقع شده و تالاب قوریگل در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تبریز از نقاط دیدنی و گردشگری شهرستان بستان‌آباد محسوب می‌شوند.
وضعیت سازمانی و تشکیلاتی اداره ثبت احوال : بستان آباد
۱- سال تأسیس اداره: ۱۳۶۲
۲- نام و تعداد بخشهای فاقد اداره یا نمایندگی حوزه شهرستان : بخش تیکمه داش
ج) مشخصات اسناد : (بستان آباد)
۱- مشخصات اولین سند موجود در بایگانی :
تاریخ صدور : ۱/۹/۱۳۰۷
نام : شاه محمد
نام خانوادگی : کاظمی گوندوغدی
نام پدر : حاج کاظم
اعلام کننده : خودش
شماره شناسنامه : ۱
شغل صاحب سند و اعلام کننده : کشاورز
آدرس :
بستان آباد – خ شهید مطهری جنب اداره پست
تلفن :
۰۴۱۴۳۳۳۲۱۱۶
فاکس:
۰۴۱۴۳۳۳۲۱۱۶
کدپستی:
۵۴۹۱۷۳۸۳۹۴
