سابقه تاریخی
شهرستان سراب تا سال۱۳۲۴ از بخش‌های تابعه اردبیل بود. در کتاب حدودالعام (سال۳۷۲هجری قمری) به نام‌های سرآو و سراره از این شهر یاد شده است و به دلیل این که بر سر راه ابریشم قرار داشت از قدیم الایام مورد توجه بوده است. سراب در حمله مغول در سال ۶۱۷ هجری آسیب فراوان دید، جنگ شاه عباس و خلیل پاشا در صحرای سراب رخ داده، در سال ۱۲۰۵ هجری قمری به دستور آقامحمدخان سراب را ویران کردند و در سال ۱۲۴۲ هجری قمری نیز فتحعلی شاه مدتی برای تدارک جنگ با روس در سراب به سر برد.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان سراب با وسعت ۳۴۵۲ کیلومتر مربع (۷٫۶ درصد مساحت استان) در ۱۳۰ کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با استان اردبیل و شهرستان هریس، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان بستان‌آباد و از سمت جنوب با شهرستان میانه هم‌مرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان سراب دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های رازلیق، ابرغان، آغمیون، صائین، حومه و ملایعقوب) و مهربان (شامل دهستان‌های آلان برآغوش، اردلان و شربیان)، چهار نقطه شهری به نام‌های سراب، مهربان، شربیان و دوزدوزان و ۱۸۶ آبادی می‌باشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان سراب در حدود ۱۳۱۹۳۴ نفر (۳٫۵ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۴۴۸۴۶ نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان ۵۹۴۹۳ نفر و جمعیت روستایی آن ۷۲۴۴۱ نفر و تعداد خانوار آن ۳۷۰۵۳ خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
شهرستان سراب به واسطه قرار گرفتن ما بین دو رشته کوه بزقوش در جنوب و ارتفاعات سبلان در شمال دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی است که در تابستان معتدل و درزمستان‌ها دارای آب و هوای سرد بوده و یکی از نقاط سردسیر کشور به شمارمی رود. تعداد روزهای یخبندان در سراب به طور متوسط ۱۵۰ تا ۱۴۸ روز در سال و مقدار بارندگی سالانه از ۲۵۰ میلی‌متر در نقاط پست تا ۴۸۰ میلی‌متر در ارتفاعات متغیر است. چهره عمومی این شهرستان توسط رشته کوه سبلان در شمال و رشته کوه بزقوش در جنوب و پیوستن رشته کوه بزقوش توسط ارتفاعات ایلانجوق به سبلان در شرق شکل یافته که این عوارض باعث بسته شدن این شهرستان از سه طرف شمال، شرق و جنوب گشته و منطقه را به صورت چاله و دشتی درآورده است که به سمت غرب باز می شود. ارتفاع مرکز شهرستان از سطح دریا حدود ۱۶۵۰ متر است و رشته کوه بزقوش با ارتفاع ۳۳۰۲ متر بلندترین نقطه دشت سراب را از شهرستان میانه جدا می سازد. کوه‌های متعددی که از شرق به غرب کشیده شده در تمام سال پوشیده از برف و یخ است. مساحت پوشش مرتع در سطح شهرستان بالغ بر ۱۲۰ هزار هکتار است.
وضعیت اقتصادی
اقتصاد منطقه با توجه به موقعیت اقلیمی و جغرافیایی حول محور کشاروزی و دامداری می باشد و به جهت داشتن آب و خاک مناسب و نیروی انسانی کافی اغلب اهالی منطقه در این بخش فعالیت دارند. با توجه به این که اکثر مردم شهرستان در روستاها سکونت دارند لذا فعالیت‌های کشاورزی و دامداری به عنوان شغل اصلی در منطقه مطرح بوده و هست. گندم، سیب زمینی، سبزیجات، حبوبات و باغ‌های سیب، گلابی، گردو و زردآلو از مهم‌ترین محصولات کشاورزی این شهرستان است که از شهرت خاصی برخوردار می‌باشد. به علل متفاوت توجه مناسبی به صنعت منطقه صورت نگرفته؛ حتی در ایجاد صنایع تبدیلی با عنایت به این که شهرستان سراب در تولید بعضی از محصولات مانند سیب زمینی، شیر، حبوبات و غیره از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در بخش معدن نیز طرح نفلین‌سینیت که یک طرح بزرگ ملی است در حال اجرا بوده و بهره‌برداری از آن می‌تواند نقش بسزایی در رشد صنعتی و اقتصادی منطقه و کاهش نرخ بیکاری داشته باشد.
نقاط تاریخی و دیدنی
سنگ‌نوشته اورارتی (در نزدیکی روستای قیرخ‌قیزلار در شمال شرق سراب)، سنگ افراشته‌های قیرخ‌قیزلار، سنگ‌نوشته رازلیق، مسجد جامع سراب (مربوط به قرن نهم هجری)، تپه باستانی قلعه‌جوق (در ۲٫۵ کیلومتری شمال سراب در کنار جاده رازلیق به سراب)، چهارطاق ساسانی آغمیون، مقبره مغولی اسفستان (در ۶ کیلومتری شرق سراب منسوب به دوره مغول)
وضعیت سازمانی و تشکیلاتی اداره ثبت احوال : سراب
۱- سال تأسیس اداره: ۱۳۰۶
ج) مشخصات اسناد : (سراب)
۱- مشخصات اولین سند موجود در بایگانی :
تاریخ صدور : ۲۷/۷/۱۳۰۶
نام : حاجی بابا
نام خانوادگی : صادقی
نام پدر : محمد صادق
اعلام کننده : خودش
شماره شناسنامه : یک
شغل صاحب سند و اعلام کننده : کاسب
آدرس :
سراب – خ چمران روبروی پارک بهشتی
تلفن :
۰۴۱۴۳۲۲۴۶۰۲
فاکس:
۰۴۱۴۳۲۲۴۶۰۲
کدپستی:
۵۴۷۱۹۸۳۱۵۳
