تاریخچه سازمان ثبت احوال
رسم نگهداری و حفاظت ازاسناد و مدارک دولتی درایران رسم تازه ای نیست و اگر بخواهیم دنبال ریشه اش بگردیم به هزاره های پیشین می رسیم .آثاری که از دوران هخامنشیان و آرشیوهای سلطنتی ایران در بابل اکباتان شوش پرسپولیس و دیگر شهرهای محل زندگی اقوام ایرانی پیدا شده نشان می دهد ایرانی ها از همان گذشته های دور به فکر نگهداری اسناد و مدارک هویتی بوده اند در تمام دوران پس از اسلام هم که حوادث بیشماری در این سرزمین اتفاق افتاده همچنان اسناد فراوانی باقی مانده اند ولی داستان ثبت احوال به شکل یکپارچه امروزی جدیدترازاین حرفهاست تاریخچه ثبت احوال درجهان به قرن ۱۹ میلادی برمی گردد ولی در ایران همزمان با نوسازی و مدرنیزاسیون و نیاز به شناسایی اتباع برای اخذ مالیات و ایجاد ارتش منظم مسئوولان کشوری به فکرراه اندازی چنین سازمانی افتادند.تا قبل از سال ۱۲۹۵ هجری شمسی ثبت تاریخ تولد با نگارش نام و تاریخ ولادت متولد شده پشت جلد کتابهای مقدس مثل قرآن انجام می شد .
متوفی ها هم جای خاصی برای ثبت فوتشان وجود نداشت و تنها سندی که ازفوتشان باقی می ماند نام و تاریخ فوت بود که روی سنگ قبر نوشته می شد هرچه شهرها و روستاها گسترش بیشتری پیدا کردند و رشد دانش و فرهنگ بشری بیشترشد نیاز به سازمان و تشکیلاتی برای ثبت وقایع حیاتی هم ضروری ترشد به تدریج فکرتشکیل سازمان متولی ثبت ولادت و وفات و همچنین صدور شناسنامه برای اتباع کشورقوت گرفت. بالاخره قانون ثبت احوال در جلسه ۲۰ آذر ۱۲۹۷ هجری شمسی هیات وزیران به تصویب رسید و اداره سجل احوال در وزارت داخله (کشور)وقت بوجود آمد در آن زمان وظیفه تنظیم اسناد را ماموران شهرداری برعهده داشتند و با تنظیم اسناد و توزیع شناسنامه بین مردم وقایع چهارگانه تولد ، ازدواج ، طلاق و وفات را در دفاتر مربوط ثبت می کردند.آن زمان داشتن شناسنامه اجباری نبود و تا سالها پس ازآن شناسنامه های زیادی صادرنشد تا اینکه خردادماه ۱۳۰۴ قانونی درمجلس شورای ملی وقت تصویب شد که داشتن شناسنامه رابرای همه ایرانیها درداخل و خارج از کشوراجباری می کرد سه سال بعد یعنی خرداد ۱۳۰۷ این اداره با نام اداره کل احصاییه و سجل احوال ازشهرداری جداشد و به شکل مستقل شروع به کارکرد در اردیبهشت سال ۱۳۱۹ قانون نسبتاً جامع و کاملی شامل ۵۵ ماده تصویب شد و پس از آن آیین نامه مربوط به این قانون هم در همان سال با ۱۳۱ ماده به تصویب رسید این قانون با جامعیت نسبی که داشت نزدیک ۳۶ سال پایدارماند درتیرماه ۱۳۵۵ قانون سازمان ثبت احوال کشور با شرح وظایف جدید به تصویب رسید و در سال ۱۳۶۳ هم پاره ای اصلاحات درآن انجام شد.
اداره کل ثبت احوال آذربایجان شرقی در سال ۱۳۰۵ در شهرستان تبریز فعالیت خود را آغاز نموده و از سال ۱۳۰۶ در شهرستانهای اهر و سراب واز سال ۱۳۰۷ در شهرستانهای مراغه ، مرند ، میانه و هشترود ارائه خدمات سجلی به مردم شروع گردیده است . اولین اسناد ولادت ثبت شده در شهرهای مذکور بشرح زیر میباشد :
نام اداره —- تاریخ تنظیم اولین سند ولادت
- ثبت احوال تبریز —- ۱۳۰۵/۱۱/۱۰
- ثبت احوال اهر—- ۱۳۰۶/۰۲/۰۷
- ثبت احوال سراب —- ۱۳۰۶/۰۷/۲۷
- ثبت احوال میانه —- ۱۳۰۷/۰۱/۱۱
- ثبت احوال مرند —- ۱۳۰۷/۰۱/۱۲
- ثبت احوال مراغه —- ۱۳۰۷/۰۱/۱۴
- ثبت احوال هشترود —- ۱۳۰۷/۲/۱۲
در حال حاضر خدمات سجلی در سطح استان از طریق ۳۴ اداره ثبت احوال توسط ۲۹۶ نفر نیروی انسانی ارائه میگردد.
وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:
الف) ثبت ولادت و صدور شناسنامه
ب) ثبت وفات و صدور گواهی
ج) تعویض شناسنامه های موجود در دست مردم
د) ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
هـ) صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه و تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی
و) ایجاد پایگاه اطلاعات جمعیتی و صدور کارت شناسنایی ملی
ز) جمع آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن
ی) وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است.
ماموریتهای سازمان ثبت احوال
- ثبت وقایع حیاتی
- اتقان اسناد هویت و تابعیت ایرانیان
- تولید و انتشار آمار انسانی و تحولات جمعیتی کشور
اهداف کلان سازمان:
- ساماندهی ثبت وقایع حیاتی و مهاجرت در کشور
- اتقان اسناد سجلی و مدارک هویتی
- استقرار نظام جامع شناسایی ایرانیان
- تولید و انتشار آمار و اطلاعات جمعیتی ایرانیان
- استقرار سازمان الکترونیک
- ارتقاء مستمر کیفیت و کمیت نحوه ارائه خدمات
- افزایش کارآیی و ارتقاء بهره وری سازمان
- حساس سازی و ارتقاء آگاهیهای عمومی
- اصلاح نظام بودجه ریزی سازمان با رویکرد تعریف و تامین منابع مورد نیاز
اهداف کیفی سازمان:
- ثبت به موقع وقایع حیاتی با استفاده از ظرفیتهای قانونی
- استقرارخدمات دولتی ثبت احوال در سراسر کشور
- افزایش ضریب ایمنی اسناد و مدارک سجلی و هویتی
- تکمیل و بهنگام سازی اطلاعات هویتی ایرانیان ( برقراری ارتباطات سببی و نسبی در پایگاه )
- فراهم نمودن زمینه شناسایی الکترونیکی ایرانیان
- تولید و انتشار آمار جمعیتی برای برنامه توسعه کشور
- اطلاع رسانی الکترونیکی شیوه ارائه خدمات ۳۰%
- انعکاس فرآیندهای انجام کار و خدمات سازمان از طریق ابزارهای رسانه ای الکترونیکی
- ارائه خدمات به کلیه ایرانیان بصورت الکترونیکی ۲۰%
- توسعه زیر ساخت فضای تبادل اطلاعات
- استفاده از توانمندیهای بخش غیردولتی با رویکرد واگذاری امور تصدی گری
- استقرار نظام کنترل نتیجه و محصول
- افــــزایش انگیزه شغلی کارکــــنان با تامین جـــایگاه و منزلت حرفه ای مناسب
- ارتقاء سطح دانش فنی , علمی و مهارت های شغلی کارکنان
- مناسب سازی و استاندارد سازی فضاهای فیزیکی , تجهیزات , ساختار و فرایند های انجام کار
- پشتیبانی و حمایت از نوآوری, خلاقیت و استعدادهای فنی و پژوهشی
- تقویت فضائل اخلاقی , وجدان کاری , روحیه کار و انضباط در سازمان
- استقرار نظام مدیریت عملکرد مشتمل بر ارزیابی عملکرد سازمان , مدیریت و کارکنان
- افزایش سطح اعتماد عمومی جامعه
- تبیین حقوق و تکالیف جامعه و سازمان
- مهندسی فرهنگ نامگذاری
- تلاش لازم به منظور کاهش اتکای هزینه های جاری سازمان از بودجه عمومی کشور
- پیش بینی بودجه سازمان براساس حجم فعالیتها و خدمات در چارچوب بودجه عملیاتی
- اهتمام به نظم و انضباط مالی و بودجه ای و تعادل بین منابع و مصارف سازمان
آخرین بروز رسانی مطلب: ۱۳۹۵/۱۲/۰۴
